starting up our own green power production unit: 4 solar panels, March 2000
Lennart H.: PV-Bikkel
links
PV-systeem
meten=weten
grafieken
graphs
huurwoningen
nieuws
index

 

SOLARENERGY

Inspiratie: Mensen

"Do It Yourself" Lennart H. (Hilversum)

Lennart - proud owner of large, self-installed PV battery

Introductie
Achtergrond
Een blik op het fraais
Ervaringen en probleempjes
Meterkast
Domotica en elektrabalans meten: het RFX spul
Tot slot
Installatie in cijfers
Productie plus sample
Getweakte temperatuurmeting

Meer inspiratie? Duurzame Taal: Salderen (Vincent Bijlo); Mensen: Lennart H., Ton Peters, Dick en Netty van Reems; Projecten: Anna's Hoeve, Hoge Hoeve, Maatschap Boon, Familie Konijn, Parkschool, Lombok (Utrecht), Provinciehuis Zuid-Holland, Ecopark Waalwijk; PV-uitjes: Waarder/Zuid-Holland; "Special Operations": Fietstocht München - Roermond, Vogelperspectief, Gluren bij de buren, Victorian 154 MWp HCPV-plant; Uitdagingen: Solutra


Introductie

Ook in het zonne-energie wereldje kom je af en toe mensen tegen die opvallen door hun originele, creatieve benadering van het thema, door een zeer grote deskundigheid en betrokkenheid, en/of door hun grote inzet voor de promotie van zonne-energie in het algemeen.

Van Lennart H. had ik al eerder diverse malen e-mails gehad over diverse kwesties rond typisch Nederlandse verschijnselen als de OK4 (omvormer) ellende, saldering van zonnestroom, dat soort (on)gein. Lennart heeft heel wat "ellende" meegemaakt tijdens zijn spectaculaire zonnestroom avontuur, maar hij heeft zich daar niet door laten afschrikken. Duurzaamheid is immers, zeker in Nederland, een kwestie van lange adem. De toekomst van ons land wordt gebouwd op het pionierswerk en het doorzettingsvermogen van mensen als Lennart. Vergeet dat s.v.p. nooit als u zelf een dezer dagen een (vlekkeloos werkend) "plug and play" systeem koopt waar u niet naar om hoeft te kijken...

Het werd de hoogste tijd om Lennart eens met een bezoekje te vereren, want hij heeft een forse PV-installatie (voor Nederlandse begrippen), nog overgehouden uit zijn vorige woonplaats. En: Lennart heeft vrijwel alles zelf geïnstalleerd. Op een zéér ongebruikelijk dak resp. in een nogal afwijkende "configuratie" op het nieuwe huis van hem en zijn vriendin Augie...

Voor de achtergrond van Lennart, laat ik hem gaarne zelf aan het woord:

"Toen ik 12 was kreeg ik een handleiding van de Commodore 64 homecomputer in handen. Voor mij was dat een bijbel. Na maandenlang "droog" Basic programmaatjes geschreven te hebben, kreeg ik voor mijn verjaardag een echte C64. De rest is geschiedenis: ik ging (uiteraard) informatica studeren en ben daarna als docent informatica (specialisme Databases en Internettechnologie) en als onderwijsmanager bij de Universiteit Utrecht gaan werken. De domotica hobby zie ik als een mooie manier om mijn kennis op peil te houden en het gaat goed samen met de zonnepanelenhobby (meten = weten). "

 


Een blik op het fraais

Via een laddertje vanaf een zeer intieme eigen patio (het lage dak van de eromheen liggende slaap- en studeerkamers heeft een prachtig groen vegetatiedak met veel bieslook en vetplanten) klimmen we op 5 september 2008 (bijna een jaar na de installatie van het systeem) naar het ogenschijnlijk platte dak boven de eerste verdieping. Het blijkt echter niet "plat" te zijn, maar ... licht gekromd, met de hoogste hellingshoek (bijna 15 graden) aan de straatzijde, en de laagste hoek (bijna horizontaal) aan de achterzijde. De straatzijde ligt zuid en dus ... helt het dak licht af richting noord, dus eigenlijk voor zonnestroom niet zo geschikt. Lennart bracht echter van zijn vorige woning (in Eneco netgebied) een forse installatie met een totale nominale capacteit van dik 5,7 kWp mee, en hij kon daar uiteraard geen afscheid van nemen (ik geef hem het grootste gelijk van de wereld). En dus begon het plannen smeden, schema's tekenen, het vele gepeins over kabeldoorvoeren, dakconstructies, en wat al niet meer. Want een setje met 6 panelen is nog wel met een paar opbouw frames "weg te zetten" op zo'n dak, met een paar ballast tegels. Maar 5,7 kWp: that is different koek!

 

^^^
Blik vanaf de zuidrand van het dak (met enkele monokristallijne BP modules schuin omhoog tegen de rand) omlaag naar het verlengde "balkon" (door Lennart "voorpatio" genoemd) op de eerste verdieping waarop een PV-pergola van 10 Kyocera KC120 modules is aangebracht (horizontaal).
<<<
Een andere standpunt, richting west kijkend. Let op de curieuze afgeschuinde dakranden die ook met de blauwe Sarnofil membraan zijn bedekt. BP 4170 modules (hellingshoek bijna 15 graden) rechts, en een paar van de Kyocera modules links op de eerste verdieping.

Lennart's Masterplan kwam er uiteindelijk als volgt uit te zien: modules parallel aan het dakvlak, met een luchtspleet, zonder opzetframes. Dit om zoveel mogelijk modules op het dak kwijt te kunnen en geen beschaduwing te krijgen. Met opzetframes krijg je immers al snel bij relatief laag staande zon veel te veel schaduw van de voorste op de erachter staande rijen als je wegens plaatsgebrek een te krappe rijafstand hanteert. Om dat te voorkomen moeten rijen op een behoorlijke afstand van elkaar worden opgesteld (vaak wordt minimaal een meter gehanteerd), wat een forse ruimteclaim geeft. Bovendien kon Lennart een serie van 10 van zijn vierkante Kyocera 120 Wp modules aan de voorzijde van hun op de eerste verdieping gelegen woonkamer (met houtkachel) installeren, horizontaal op een soort pergola, om evt. overlast voor buren e.d. weg te nemen, en met veel ruimte onder de modules voor maximale statische koeling. Je hebt die modules toch al, dan wordt je in de nieuwe situatie vanzelf creatief. Problemen waren er meer dan genoeg. Lennart heeft er in de loop van de tijd enkele grote moeten tackelen.

Overzicht van bovenzijde van het dak richting oost kijkend. Lennart heeft bij de indeling per omvormer rekening gehouden met evt. tijdelijke beschaduwing van de kachelpijp (ochtenduren) en van het iets hoger gelegen buurdak waar hij op staat (namiddag). Links achteraan een stukje van de vegetatiedaken op de eerste verdieping, met voor elke woning een handige grote lichtkoepel
>>>
 
^^^
Duidelijk verschil tussen de multikristallijne Philips (OEM) modules met vierkante cellen, rechts, en de monokristallijne BP modules met afgeronde celhoeken (de oorspronkelijke buitenzijde van de uit een silicium smelt "getrokken" ingot cylinder volgens het Czochralski proces), links. De tegel is vooral bedoeld om te voorkomen dat de kabels over het dak bewegen t.g.v. de wind. Het betonnen geval ligt weer op rubber ondertegeltjes om dakbeschadiging te voorkomen.

 


Ervaringen en probleempjes

De meest opvallende daarvan waren:

(a) Lennart begon in Eneco gebied (nog onder de REMU paraplu) met twee Sunpower® setjes (totaal 816 Wp) met OK4 omvormers. U kunt op de Sunpower® pagina's op Polder PV nalezen tot wat voor problemen dat soort zeg maar "beginners"-systemen heeft geleid. Ook bij Lennart zijn destijds de OK4 omvormers vervangen door 2 Soladins. Om voor vervanging met garantie in aanmerking te komen, moesten de panelen wel tijdelijk (op het balkon!) opgesteld worden... Lennart had echter na zijn zonnestroom werkzaamheden in Hilversum geen ruimte meer voor die 8 Shell modules en heeft deze - toch wel met pijn in het hart - verkocht.

(b) Ook de groenste stroomleverancier van Nederland bleek niet in staat of onwillig om Lennart "door de nul heen te salderen". Lennart dreigde honderden kilowatturen van eigen productie gratis weg te moeten geven aan zowel zijn oude als zijn nieuwe leverancier, aan zijn netbeheerders, en aan onze reeds van de gasinkomsten krankzinnig rijk wordende Minister(s) van Financiën (toen nog Zalm). Gelukkig kon Lennart een deal sluiten met de nieuwe bewoners van hun oude pand. Wie belazerd dreigt te worden vanwege onze verschrikkelijke, decentrale opwekking van duurzame elektriciteit klein houdende en zwaar frustrerende ramp genaamd de "secundaire regelgeving", wordt vanzelf creatief.

(c) Lennart had de pech om BP modules te bezitten waarbij problemen met de bus-bars en/of aansluitingen met de junction-boxes waren vastgesteld. BP heeft uiteindelijk haar verantwoordelijkheid genomen (zie bericht van 23 januari 2007) en alle modules uitgewisseld met ordentelijke exemplaren, op het dak in Hilversum. Lennart daarover:

"Die BP panelen lagen pas 2 weken op het dak van het nieuwe huis toen ze alweer afgeschakeld moesten worden...Overigens wil ik benadrukken dat BP (in de persoon van de replacement manager) het keurig heeft opgelost, samen met Infraspecials (uitvoerder). Ik had oorspronkelijk BP5170 mono panelen en ze zijn na 5 jaar dus vervangen door nieuwe BP4170 mono panelen."

Bijkomend probleempje: blijkbaar moesten die modules (toen ze nog op zijn oude huis stonden) geaard worden (wat in NL zeer ongebruikelijk is en bijna uitsluitend bij grote PV-installaties wordt toegepast). Een monteur is zelfs nog een keer terug moeten komen omdat, bij inspectie, de diameter van de aardekabel te dun werd beschouwd. Deze is toen door een dikker exemplaar vervangen... In de nieuwe situatie heeft Lennart de aarding achterwege gelaten aangezien het zijns insziens voor een dergelijk systeem overkill is. Lennart stelt dat de aanvankelijke "eis" gewoonte/onkunde van de toenmalige leverancier was. Deze is inmiddels dan ook - waarschijnlijk niet verbazingwekkend - niet meer in de PV-sector werkzaam...

<<<
Detail van een van de nieuwe BP modules. Typisch monokristallijne zonnecel met 2 "busbars" en afgeronde hoeken: de originele omtrek van de cylindrische ingot waar de zijkanten van zijn afgezaagd. Er waren problemen met de "bedrading" naar de junction box in de module in een oude serie (zie detail hieronder van een oude module).

 

^^^
Het "junction box" aansluit probleem in de oude (ingeruilde) BP modules van Lennart. De soldeerpunten op de uiteinden van de metalen strips lijken slecht te zijn gemaakt, en/of in negatieve zin beïnvloed door complicaties bij de gebruikte sealing. Op de plek van de doorvoer naar de achter op het module zittende junction box zijn de aansluitpunten gaan corroderen. Het risico bestaat dat er door de hier reeds ingezette corrosie kortsluiting ontstaat, met gevaarlijke implicaties, zeker bij grote systemen. Alle "probleem" modules (het betreft slechts een klein deel van de totale productie) zijn in een gigantische operatie door BP van de markt gehaald en uitgewisseld voor nieuwe, of gereviseerde goede exemplaren. Waarvoor grote complimenten.

Zie ook deze link (Duitstalig)

(d) Lennart had ook 5 sets van 4 Philips modules besteld (toen onze "lampenfabriek uit het zuiden des lands" nog iets deed in de zonnestroom). En wel via BeldeZon. Hij kreeg ze uiteindelijk ook, maar ... 1 set van die multikristallijne "OEM" modules had een afwijkend formaat! Niet alleen de lengte en breedte is anders, maar vooral ook de dikte. Juist daarom past de boel niet netjes op dezelfde Clickfit rails. Dat werd dus weer extra passen en meten geblazen op het Hilversumse dak en een afwijkende configuratie voor dat setje van 4 ...

^^^
De "Philips cluster". Op de voorgrond de "standaard" modules. De vier in de bovenste hoek hebben echter een afwijkend formaat en een hoger frame. De cellen zijn daarin vrijwel tegen elkaar gelegd, i.t.t. de situatie in de standaard modules (bredere tussenruimte, en ook loze ruimte aan de buitenzijde). Gevolg: de frames zijn verschillend en ze passen niet mooi naast elkaar... Op de achtergrond het fraaie isolerende vegetatiedak met lichtkoepels.

 

(e) Niet alleen was er iets "mis" met de modules zelf (punt d). Lennart heeft zelfs twee maal een uitwisseling gehad van zijn - toen nog - PSI Philips omvormers, vanwege de destijds optredende problemen met zwakke (soms zelfs rokende...) condensatoren. Lennart is net als alle andere mensen met die omvormers ruim financieel gecompenseerd vanwege verloren productie, maar hij had uiteraard als zonnestroom minnaar hors categorie liever zelf maximaal kilowattuurtjes gebakken, zoals u zult begrijpen...

Blik richting west (BP modules in voorgrond) waarbij de merkwaardige gebogen dakconstructie duidelijk wordt (geheel "ingepakt" in Sarnofil membraan): aan linkerzijde (zuid) licht hellend, rechts (noord) vrijwel vlak. Het was een heel gepuzzel om de modules optimaal over het dak te verdelen: de BP modules konden nét voor de kachelpijp ingepast worden...
>>>

 

<<<
DC bekabeling netjes weggewerkt en gebundeld onder de modules en handig gebruik makend van de merkwaardige dakrand aan de zuidzijde om de bundel (via een verzamelbuis voor de ventilatiekokers en netjes afgewerkte kabelgoten) verder richting de omvormer opstelling op de begane grond te leiden.
^^^
Dakbevestiging (maal 120, 2 gaatjes voor elke klem...). ClickFit rail op een door het dakbeschot geschroefde klem, en de doorvoer met een dikke klodder "fossiel teerproduct" (Shell Tixophalte) dichtgesmeerd om waterig onheil te voorkomen...

(f) Lennart heeft ook al te maken gehad met de bij de vroege series optredende "software glitch" bij de Exendis omvormers. Ook dat is allemaal op zijn pootjes terecht gekomen, al gaf een vervangingsexemplaar bij hem ook al vervroegd de pijp aan Maarten (ook weer vervangen, daarna probleemloos) ...

(g) De bevestiging van alle modules op het licht hellende dak was wellicht het grootste "avontuur". Lennart wilde natuurlijk precies weten hoe dat dak was geconstrueerd (je gaat niet zomaar eventjes een waterdichte membraan opensnijden om "poolshoogte" te nemen, natuurlijk) en vroeg de tekeningen op bij de architekt. Net op tijd, want de 10 jaar bewaarperiode was bijna voorbij (daarna mogen de tekeningen gedumpt worden...). Volgens die tekeningen zat er aan de buitenzijde een UV-bestendige waterdichte membraan (Sarnofil) op een houtskelet, en was de isolatie aan de binnenzijde van het dak aangebracht. Lennart ging aan het werk, kocht de daarvoor benodigde relatief korte schroeven, boorde een gaatje door het membraan, en wilde de eerste drager bevestigen. Na enkele pogingen bleek dat hij nergens "grip" kreeg op de - volgens tekening - verwachte houten dwarsbalken. En na heel veel gezweet en geploeter kwam hij erachter dat ... de isolatie aan de buitenzijde van het dak zat, de dwarsbalken dus veel dieper zaten, en hij dus veel langere schroeven nodig had om al zijn bevestigingsrails voor de PV-installatie aan vast te kunnen maken...

Nadat al die problemen waren onderkend (en de conclusie dus was dat de bouwtekeningen logen...) ging het vervaard door met het boren van 240 gaten voor 240 stuks 12 cm. lange RVS houtdraadbouten in/door het kostbare dak... Na veel zoeken vond Lennart bovendien een extreem smerig goedje van Shell (op petroleum basis) waarmee hij alle dakdoorboringen lekdicht kon dichtsmeren nadat de steunen voor de bevestigingsrails (ClickFit) in het dak waren geschroefd. Lennart over dat fraaie Shell "goedje":

"Het betreft Shell Tixophalte. Overigens kreeg ik de tip van Esdec. Zij gebruiken het zelf ook bij Clickfit installaties. Esdec legt een klein kitrupsje rond het schroefgat voor ze de pootjes op het dak plaatsen. Maar ze garanderen alleen de waterdichtheid vanaf 15 graden. Aangezien het dak bij ons juist tot 15 graden loopt, heb ik besloten de pootjes helemaal in te kitten (onder, langs en bovenop de pootjes dus). Ik had daardoor zoveel Tixophalte nodig dat ik uiteindelijk zelf de nodige kokers heb ingekocht bij een betere DHZ-zaak (dit spul vind je namelijk niet bij de Gamma) ."

(h) En dan waren er natuurlijk nog "secundaire" en afgeleide probleempjes zoals het zo min mogelijk tot overlast zijn t.o.v. de buren die dat alles met enige achterdocht zaten te bekijken. En werd er een eigenlijk onzinnige "omweg" met de bekabeling het huis in gemaakt zodat er geen "zichtoverlast" ontstond (zou dat alleen in het Nederlands bestaan, dat woord?), werd er op een cruciale plek een schotje aangebracht om eventuele "lelijk" bevonden bekabeling aan het zicht te onttrekken, en dat soort ongein. De extra kabelverliezen werden op de koop toe genomen... Ook de kachelpijp bleek later nog een leuke verrassing te genereren: de aannemer had het ding aanvankelijk loodrecht op het hellende dakvlak aangebracht, en stond dus scheef. Is later weer "rechtgebreid"...

Ik ben vast nog wel meer vergeten, maar het is aan bovenstaande al meer dan duidelijk geworden dat hier een byzonder geduldig mens is bezig geweest om zijn zonnestroom avontuur ook op zijn nieuwe huis te continueren, en daar mocht best wel een "prijs" voor betaald worden. Ik denk dat er weinig mensen zijn in ons land die die "prijs" hadden willen betalen, aan ontelbare uren noeste huisvlijt...

Alleen daarvoor al verdient Lennart een staande ovatie (en een toepasselijke prijs van Holland Solar, bijvoorbeeld...). Lennart: gefeliciteerd met dit prachtige systeem, gerealiseerd in een lastige tot zeer moeilijke situatie, en vrijwel geheel in eigen beheer gerealiseerd.

^^^
Het "hart" van Lennart zijn forse PV-installatie. De "omvormer kamer" (een grote kast met ook wasmachine, ventilatie spullen etc.). Op de achterwand 5 maal een Exendis 250 Watt Gridfit omvormer (metalen behuizing, in principe buiten opstelbaar, maar wel zo "safe", binnen in huis, het OK4 drama indachtig...). Bovenin rechts de welbekende EVO (vroeger PSI) omvormers van Philips (alweer tijdje geleden door Steca overgenomen), met aan de rechterzijde de controle unit. Eronder de rode Sunny Boy 1700E van wereld marktleider SMA. Op de voorgrond ziet u ook nog de bovenkant van een "koffertje". Hierin zit een laptop die met een ventilator in de zijkant van het koffertje wordt gekoeld en die dient als kleine server voor Lennart's andere informatica/domotica activiteiten. Bekabeling is puik in orde. Heel wat "netter" dan bij de polderboy...

 


Meterkast

<<<
De omvormer kast van Lennart mag dan wel supernetjes zijn in vergelijking met het zooitje ongeregeld in huize Polder PV, de meterkast is ietwat anders qua organisatie (daar kan menig kantinejuffrouw bij Polder PV een punt aan zuigen, zo netjes is die...). Lennart is een domotica freak, en heeft "nogal" wat apparaatjes her en der rond liggen slingeren om van alles en nog wat te "meten", "bij te houden", of te "sturen". Vandaar de kabel- en apparaatjes-bende... Let ook op de talloze mantelbuizen de meterkast in/uit, the price to pay als je een forse PV-installatie op je dak hebt liggen, onderverdeeld in diverse deelgroepen.

De groepenkast is modern, met elektronische switches e.d. Rechts onderaan zit de digitale driefasen ISKRA meter waar "het" moet gebeuren: de registratie van de opwek en het verbruik. De grootste bottleneck in Nederland, en compleet onvergelijkbaar met Duitsland (fysiek van netafname gescheiden aparte feed-in bemetering, geen voortdurend gezeur met sabotage van saldering e.d.). Zie ook details hieronder.

Detail van het display van de drie-fasen ISKRA meter. "Geleverde" en "afgenomen" (lees: "aan het net geleverde") elektriciteit (verwarrend: "energie") per telwerk en per tarief (hoog/laag) geregistreerd, en nog steeds niet voldoende als je als "huurder" van zo'n meter mee zou willen doen met de SDE. Wat in het geval van Lennart uiteraard sowieso niet zo "mag" zijn, want hij heeft een "oude" installatie. En dan mag je helemaal niet meedoen van onze duurzame ontwikkeling saboterende hogepriesters van EZ...
>>>
<<<
Een van de drie "RFXPower" metertjes die met een klem om de stroomdraad per fase het "saldo" van opwek minus afname op die fase uitleest en waarvan de data draadloos op de computer kunnen worden bijgehouden. De bedoeling is dat straks alleen de productie per fase wordt gemeten, hetgeen nog wat knutselwerk inhoudt. Daar draait Lennart zijn hand niet (meer) voor om. Gepokt en gemazeld in het voor 99 procent van de burgers bomvol mysteriën zittende elektra wereldje, als hij is, moet dat wel gaan lukken...

Lennart over de foto in het Heilige der Heiligen in hun huis:

"Ter verdediging van de chaos in de meterkast wil ik graag aanvoeren dat deze situatie tijdelijk is en dat het de bedoeling is dat de meterkast netter wordt dan bij Polder PV . Alleen is dat pas mogelijk als alle kabels uit de rest van het huis getrokken zijn; laatste onderdeel van de klusfase dus! "

OK, beste Lennart: 1:1. Al nodig ik je gaarne uit voor een blik in ons blinkende, de meteropnemer afschrikkende, van alle ongerechtigheden gekuisde Heiligdom...

Bij Lennart hangt een driefasen digitale "viertelwerk" meter van Iskra (hoog/laag, invoeding en afname) in de meterkast. De wettelijk verplichte saldering dient derhalve "administratief" te verlopen - die nagelneue mooie meter van de specialisten uit Slovenië is nl. zo "dom" dat 'ie dat zelf niet automatisch kan. Volgens een aanvankelijk niet in Wet geregelde "deal" tussen de NMa en de brancheorganisatie EnergieNed moet Lennart's leverancier de netinvoeding salderen met de netafname voor alle betrokken "partijen": variabele kosten van leverancier, lokale netbeheerder, TenneT (systeemdienstentarief), en Min. Fin. (energiebelasting, BTW).


Domotica en elektrabalans meten: het RFX spul

Lennart heeft zijn installatie over alle drie de fasen van zijn driefasen aansluiting verdeeld (extra groep per fase voor zonnestroom productie), en meet met intrigerende op afstand uitleesbare apparaatjes, RFX power device, per fase "het saldo" van productie minus consumptie op die fase uit (via stroomklemmen om de kabel van de desbetreffende fase). De bedoeling is om straks de bruto productie met deze RFX power units in de meterkast uit te gaan lezen. Ik laat domotica specialist Lennart zelf gaarne weer aan het woord over deze opvallende kastjes:

De RFXPower kastjes van RFXCOM meten meten continu het voltage en amperage, en met de P = V * I regel dus ook het vermogen; hiermee wordt continu de interne meterstand bijgewerkt. Het voltage wordt gewoon via de 230 V aansluiting van elk kastje gemeten. Het amperage gaat m.b.v. een stroomklem die je om de fase ader klemt. Eens in de 30 seconden (instelbaar) stuurt elk kastje op 433 mHz de meterstand door naar een ontvanger (eveneens van RFXCOM) die aan mijn server hangt. Daar worden de gegevens opgeslagen en kan een webpagina met grafieken worden opgeroepen.

Inmiddels is de RFXPower opgevolgd door de RFXMeter. Hierbij is in 1 kastje ruimte voor 3 tellers (dus je kunt met 1 kastje toe voor een 3-fase aansluiting). Andere verbeteringen: meterstand blijft behouden bij stroomuitval (!) en de beschikbaarheid van pulsmodules (RFXPulse) om b.v. elektriciteitsmeters met een S0 uitgang te kunnen bemeten en eventueel ook het gas- en waterverbruik.

De RFXCOM producten zijn met name bedoeld voor de domoticamarkt (met de RFXCOM zenders en ontvangers kun je ook de verlichting sturen, gordijnen bedienen, etc.), maar hier zie je mooi hoe deze twee gebieden bij elkaar komen.

 


 

^^^
Terecht apetrots (mede-)eigenaar Lennart H. van een van de meest "ongebruikelijke" PV-systemen wat Polder PV tot nu toe op een particulier Nederlands dak heeft gezien. Achteraan de monokristallijne BP installatie ("hoge" zuidzijde van het dak), vooraan het multikristallijne Philips (OEM) spul op het bijna horizontale noordelijke gedeelte.

 


Tot slot

Totale systeemgrootte: 5.740 Wp opgesteld nominaal vermogen. Volgens de bekende instralingsschijf zou bij 15 graden helling op noord nog zo'n 78 procent van de maximale hoeveelheid instraling van de zon ingevangen moeten kunnen worden (alleen de bovenste PV-modules langs de Z. rand, stuk hoger meer naar de vlakke N. rand toe). Een maximaal momentaan vermogen kan natuurlijk niet behaald worden met zo'n hellingshoek omdat de zonnestralen zelfs in hartje zomer nooit exact loodrecht op de modules kunnen invallen. Toch is met deze opstelling nog een relatief hoge opbrengst te halen (zie onderaan), al zal door de behoorlijke hoeveelheid meter DC bekabeling naar de "omvormer ruimte" ook nog wat aan verlies ingeboekt moeten worden.

Lennart heeft o.a. diverse bijdragen op een (Engelstalig) domotica forum waar ook over zonnestroom wordt gediscussieerd (meer info over zijn systeem):

http://www.domoticaforum.eu/topic.asp?TOPIC_ID=743


Installatie in cijfers

Deelsysteem 1 (op de voorpatio Z. zijde; het lage gedeelte):

  • 2 rijen van 5 = 10 maal Kyocera KC120 (vierkant type module, 6 x 6 = 36 cels multikristallijn), nominaal vermogen 120 Wp, totaal 1.200 Wp
  • 5 maal Exendis Gridfit 250 Watt omvormers (2 modules per omvormer)
  • Aangeschaft in 2003
  • Datasheet (nog) niet gevonden (oud type module)
  • Leverancier: Walraven (nu ook bekend onder SolarID)

Deelsysteem 2 (op het hoofddak, het voorste, meest schuine gedeelte, bijna 15 graden hellingshoek richting N.):

  • 2 rijen van 6 = 12 maal BP 4170 (rechthoekige modules, 6 x 12 = 72 cels monokristallijn), nominaal vermogen 170 Wp, totaal 2.040 Wp
  • 1 maal SMA Sunnyboy 1700E omvormer (2 strings van 6 modules)
  • Aangeschaft in 2002
  • Datasheet modules
  • Leverancier: .... (L.: "een bedrijf dat ik maar niet zal noemen.")

Deelsysteem 3 (op het hoofddak, het achterste, vlakkere gedeelte, N. rand):

  • 1 rij van 6 en 2 rijen van 5 = 16 maal Philips PSM-125/4T (OEM modules), nominaal
    vermogen 125 Wp
  • 2 rijen van 2 = 4 maal Philips PSM-125/0T (kleiner formaat, cellen zijn dichter op elkaar geplaatst, vrijwel geen loze rand rondom), nominaal
    vermogen 125 Wp = totaal 20 panelen (allen: rechthoekige modules, 6 x 9 = 54 cels, multikristallijn) met een nominaal vermogen van 2.500 Wp
  • 5 maal Philips PSI/EVO500 omvormer + control unit (4 per omvormer;
    kleiner formaat panelen allemaal op 1 omvormer om ze niet te mengen)
  • Aangeschaft in 2003
  • Datasheet niet meer te vinden (modules niet meer leverbaar)
  • Leverancier: BeldeZon (off-shoot Ecofys/Econcern)

Overall: 5.740 Wp opgesteld nominaal vermogen (PPV: totaal 42 modules met 2.304 zonnecellen...)


Productie (waar het allemaal om draait...)

De (grafische) productiegegevens zijn nog niet publiek beschikbaar, zie echter sample onderaan. Zodra Lennart verbruik en opwekking afzonderlijk kan registreren, zal hij e.e.a. misschien publiceren. Wel alvast dit, volgens Lennart:

"Het 2.500 Wp systeem (waar ik continu dezelfde meter aan heb gehad, waar het afgelopen jaar niets vervangen is en waar ik dus de beste gegevens van heb) staat nu op 1.656 kWh. Dat is sinds 20 oktober 2007, 16.30 uur. Met nog 35 dagen te gaan, hoop ik dat er voor dit deelsysteem nog wel 100 á 150 bijkomt.* E.e.a. doortrekkend naar het totale systeem, gaat 3.600 wel lukken, maar zou het ook best 3.700 over het afgelopen jaar kunnen zijn (fictief, want de BP's hebben een tijd stilgelegen in afwachting van vervanging)."


* Hetgeen uiteindelijk (periode 20 okt. 07 - 20 okt. 08) ongeveer (aannemend 125 kWh erbij) zo'n 1.781 kWh zou moeten worden, dus ongeveer 712 kWh/kWp in die periode (voor het bijna vlakke tot max. 9 graden op noord hellende 2,5 kWp Philips deelsysteem).
Polder PV, 7 km. uit de zeer zonrijke Zuid-Hollandse kust verwijderd, heeft, met een (bijna optimale) 30 graden hellingshoek iets oostelijk van zuid met zijn 6 stuks oude 108 Wp Shell modules in de periode 2001-2007 in genoemd tijdvak een gemiddelde genormeerde jaaropbrengst van 937 kWh/kWp gerealiseerd (inverter dips niet uitgefilterd, dus de te behalen gemiddelde normopbrengst zal iets hoger zijn geweest). Alle onvermijdbare, opbrengst drukkende omstandigheden bij Lennart in aanmerking genomen (denk o.a. aan de vrijwel vlakke plaatsing van de modules, de lange DC kabellengtes, de lichte naar noord hellende zuidelijke dakrand die het eerste ochtendlicht zal verminderen, en ook aan de ochtend beschaduwing van het Philips module veld door het kachelpijpje, met name bij onbewolkt weer): een zeer redelijk resultaat voor Hilversum. Wat immers ongeveer in het midden van het land ligt, halverwege de forse globale zoninstralingsgradiënt van west naar oost.

<<<
Een al byzonder interessante "sample" van de registratie van de gesaldeerde productiedata van Lennart's PV-installatie op 14 september 2008 (3 deelsystemen).

Boven: gesaldeerde opwek minus verbruik per fase en per uur in kWh (elk deelsysteem op 1 fase, en totaal van gehele installatie, kolommen, linker Y-as), evenals accumulerende productie van deze dag (rode lijn, rechter Y-as). Onder: temperatuur registratie van buitenlucht (rood), PV-modules (groen), resp. de omvormers (blauw).

De bedoeling is om minimaal minuutwaarden te gaan "plotten" (i.p.v. nu uurwaarden), en om "bruto productie" te gaan scheiden van "netafname", i.p.v. de nu nog weergegeven "gesaldeerde" waarden per fase/systeem.

Ton Peters (Blauwe Hoek, Spijkenisse): opgelet, je krijgt "concurrentie"!

Sample © Lennart H.


Getweakte temperatuurmeting

Daar laat ik, tot slot, domotica specialist Lennart maar weer eens zelf het woord over voeren:

"Ik gebruik daarvoor en voor de temperatuur van de panelen uit Engeland geïmporteerde sensoren van Oregon Scientific, die eigenlijk bedoeld zijn voor Oregon Scientific weerstations. Ze hebben een externe voeler aan een draad en zijn ook buiten te monteren. Uitlezen gaat draadloos op de 433 mHz band, met weer diezelfde ontvanger van RFXCOM op de server. Zie deze webpagina voor de sensor. Voor de buitentemperatuur gebruik ik de gewone in Nederland verkrijgbare variant zonder externe voeler."

Slimme jongen, die Lennart...


publicatiedatum: 19 september 2008, Peter Segaar/Polder PV (na enkele revisies en aanvullingen in overleg met L.H.)

 


© 2008 Peter J. Segaar/Polder PV, Leiden (NL)